Sinds de jaren tachtig ben ik goed vertrouwd met de Sint-Kwintensparochie. Priester Renaat Van den Berckt was er vanaf oktober 1984 pastoor. Hij was een goede, vriendelijke en toegankelijke pastoor, die zich dagelijks trouw en degelijk inzette voor de parochie.
Er was op Sint-Kwinten een fijne liturgie. Op zaterdag was er een goed bijgewoonde avondmis, waaraan veel gezinnen deelnamen. Men probeerde er de kinderen goed bij te betrekken, als misdienaar of om iets voor te lezen, en er werden mooie Nederlandstalige liederen gezongen. Op zondagvoormiddag waren er meerdere eucharistievieringen, maar voornamelijk de plechtige hoogmis om tien uur was bekend. De gezangen in die mis werden verzorgd door de indrukwekkende Schola Cantorum en op bijzondere feestdagen kwam bovendien ook het prachtige koor Concinite zingen: een streling voor het oor. Het waren fijne, diepgaande vieringen. Enkele keren kwam, op een bescheiden wijze, de koningin van België deze eucharistie bijwonen. De kring van het kerkelijk jaar werd in Sint-Kwinten op verzorgde wijze gevierd, met als hoogtepunt de diensten van de Goede Week en de Paasliturgie. Dit waren telkens innige dagen, waaraan vele mensen deelnamen.
Het was een levendige parochie met eerste communie-catechese, Vormselcatechese, brugcatechese (de ‘brug’ tussen eerste communie en Vormsel), ziekenzorg, een seniorenclub, zorg voor mensen in armoede (Welzijnszorg), een bijbelgroep, … Er was een grote inzet vanuit de parochie voor Windekind, een school voor bijzonder onderwijs, georiënteerd op kinderen met een motorische handicap of een verstandelijke beperking. Deze school was opgericht geworden in de jaren zestig door de vorige pastoor van Sint-Kwinten, pastoor Lieven Manderveld, samen met enkele parochianen. Pastoor Renaat wist andere (gepensioneerde) priesters te betrekken in het parochieleven, en soms was er een priester in vorming die stage liep op de parochie. Er waren aangename parochiefeesten zoals het patroonsfeest van Sint-Kwinten, pannenkoeken met Lichtmis, er was een jaarlijks dankfeest voor de vrijwilligers en een zomer BBQ, … Pastoor Renaat was ruimdenkend en betrok veel leken in het functioneren en het beleid van de parochie. Een beleidsploeg (parochieploeg) werd opgericht en er was een parochieraad waar mensen hun advies en wensen konden uitspreken. Als pastoor Renaat met verlof was vroeg hij leken om op weekdagen een woorddienst te leiden.
Met een ruime groep mensen zette men zich in om twee aanpalende huizen rechtover de kerk (waaronder het huis van de vroegere koster) aan te kopen, volledig te verbouwen en in te richten als parochiehuis. Zo kwam het Sint-Kwintenshuis tot stand.
Sint-Kwinten was echt een parochie om van te houden, waar men samen bad, zich samen inzette en waar er een familiale verbondenheid heerste.
Renaat bleef pastoor tot september 2011. Na 27 jaar grote en liefdevolle inzet ging hij op rust en keerde terug naar zijn geboortestreek. De laatste jaren van zijn pastoorschap ging het parochieleven achteruit, zoals dit het geval was in nagenoeg alle Vlaamse parochies. Zo bijvoorbeeld was het aantal mensen dat op zaterdagavond de eucharistieviering bijwoonde beduidend minder dan voorheen.
Bij het vertrek van pastoor Renaat voelden wij ons als parochieploeg wat onwennig. We kregen wel steun en hulp van deken Dirk De Gendt, maar we hadden geen pastoor meer die op de parochie zelf woonde en deken Dirk had nog zoveel andere parochies onder zijn hoede. Met de parochieploeg en andere mensen stapten we verder in het goede spoor dat pastoor Renaat had getrokken. We deden samen ons best, maar eenvoudig was het niet. Trouwe parochianen werden oud of stierven, een aantal mensen haakte af en jongeren kwamen er nauwelijks of niet bij. Wat zou de toekomst brengen?
Toen kwam de vraag of we de Internationale Gemeenschap, die recent ontstaan was, niet onderdak konden geven in Sint-Kwinten. Hulpbisschop Leon Lemmens en deken Dirk De Gendt behartigden dit voorstel. Zou dit geen opportuniteit kunnen zijn? Met de aan de gang zijnde evolutie was het niet denkbeeldig dat onze kerk zou gesloten worden als parochiekerk en voortaan een concertruimte of een museumkerk zou zijn, zoals dit heden nog gebeurt met kerken. Het was een onverwacht voorstel dat ons wat overviel. We stelden wat vragen maar gingen dan met vertrouwen in op dit voorstel.
Zo kwam deze levendige, jonge, kleurrijke Internationale Gemeenschap in onze parochie terecht: echt een nieuwe ent op de oude stam van de Sint-Kwinten, een parochie die ruim 750 jaar geleden, in 1252, opgericht werd. Wat al goeds en moois gebeurt er niet dank zij deze Internationale Gemeenschap. Er zijn zoveel verzorgde liturgische vieringen, meestal goed bijgewoond door een actief meevierende gemeenschap. Aan het altaar staan priesters uit de verschillende continenten.
In de huidige parochieploeg (gemeenschapsploeg), een tiental mensen, zijn zeven nationaliteiten vertegenwoordigd. Als je bij de communie kijkt naar de mensen die naar voor komen zie je in een zekere zin de hele wereld passeren: katholikos. Er is de hartelijke hospitality na de zondagsviering, en er zijn zovele diverse activiteiten, die gebeuren met veel inzet. De jonge ent op de oude stam blijkt ondertussen erg levenskrachtig te zijn. De oude boom van Sint-Kwinten herleeft.
Is er nostalgie naar het verleden, naar hoe het vroeger was? Dat kan. Nostalgie is een menselijk gebeuren, wij mensen hechten ons. Maar we willen ons niet laten overheersen of verlammen door nostalgie. We beseffen dat we niet mogen blijven rondhangen in vroegere tijden, maar dat we oprecht moeten houden van de huidige tijd, die de onze is. We zijn blij en dankbaar om al dat goede dat in het verleden gebeurd is, en we zijn ook heel blij en dankbaar om het vele goede dat nu gebeurt in onze vernieuwde Sint-Kwintensgemeenschap. We hebben het geleerd en we geloven het: alles wat met liefde gebeurt heeft blijvende waarde.
Marc Eneman, 12 december 2021, de derde zondag van de Advent of de Vreugde (‘Gaudete’) zondag.
Met veel dank aan mevrouw Nic Slaus voor haar gewaardeerde hulp bij deze tekst.